Okręg Podlaski | Szkolenie rozszerzone - "Działka to zdrowie"
Okręg Podlaski | Szkolenie rozszerzone - "Działka to zdrowie"
Czy warzywa i owoce ekologiczne faktycznie są zdrowsze?
Tego dowiesz się z wywiadu z Panią profesor Ewą Rembiałkowską - naukowcem prowadzącym szereg badań w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Podsumowanie:
Ten znak jest gwarancją że dany produkt faktycznie jest "ekologiczny"
Co to znaczy że warzywo / owoc jest ekologiczny?
Oznacza to że w jego uprawie stosowano wyłącznie nawożenie organiczne (obornik, kompost, nawozy zielone) oraz biologiczne środki ochrony roślin.
W uprawach ekologicznych zabronione jest stosowanie wszelkiego rodzaju syntetycznych nawozów mineralnych a także syntetycznych pestycydów, GMO, jonizowania żywności, dodawanie syntetycznych dodatków.
Pozostałości pestycydów w żywności konwencjonalnej
Badania Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Żywności - 45% przebadanych próbek żywności zawierało pozostałości po pestycydach.
Najwięcej ( 80% próbek z pozostałościami ) znajduje się w jabłkach, cytrusach, brzoskwiniach, gruszkach, winogronach.
Korzyści z uprawy własnych ekologicznych warzyw i owoców:
Badania potwierdziły że konsument który spożywa w diecie 80% produktów ekologicznych ma lepsze parametry stanu zdrowia.
We Francji przeprowadzono duże badanie, które wykazało że osoby jedzące "eko" mniej chorują na cukrzycę, nadwagę, choroby układu krążenia i nowotwory. Oczywiście niezbędne jest również zachowanie aktywności fizycznej.
W żywności ekologicznej nie ma metali ciężkich (np kadmu) które pochodzą z nawozów syntetycznych
Wartość odżywcza żywności ekologicznej jest znacznie wyższa. Znacznie większa jest w nich zawartość polifenoli, i witamin.
Warzywa korzeniowe - bardziej i mniej znane.
Wskazówki do własnej uprawy:
Marchew
Siew: stopniowo od marca do połowy lipca - wzrost przy późniejszym wysiewie przebiega lepiej
- Uprawa w przewiewnym miejscu zwiększa odporność na "połyśnicę marchwiankę"
- Korzystnie działa bliskie sąsiedztwo cebuli
- Późną jesienią nabiera jeszcze intensywnie masy więc nie musimy spieszyć się ze zbiorami
Odmiany: ‘Pariser Markt' - okrągłe końcówki, ‘Caracas’ - krótki korzeń, można w doniczce uprawiać,‘Sugarsnax’ - wyjątkowo słodka, ‘Rote Riesen' - dobra do przechowywania, ‘Flyaway’ F1 i ‘Resistofly F1’ - odporne na połyśnicę, 'Purple Haze' - skórka w fioletowym kolorze
Pietruszka korzeniowa
Siew: marzec / kwiecień - nasiona wymagają stałej wilgotności do skiełkowania, nie można dopuścić do przesuszenia podłoża
- Wymaga słonecznego stanowiska
- Młode pietruszki wytrzymują przymrozki do -4 stopni C
Odmiany: ‘Halblange' - późna, może zimować w gruncie pod śniegiem, "Cukrowa" - wczesna odmiana, słabo się przechowuje, "Lenka" - średniopóźna, bardzo dobrze się przechowuje.
Seler korzeniowy
Siew: marzec/kwiecień, wymaga przygotowania lub zakupu rozsady, nasiona potrzebują światła do wschodu dlatego w zasadzie nie przykrywamy ich glebą dbając o stałe zwilżenie
- Wymaga dużo składników pokarmowych i wody
Odmiany: 'Prinz' - odporny na wybijanie w pędy kwiatostanowe, dobrze się przechowuje, zbiór od września do listopada
Burak ćwikłowy
Siew: od połowy kwietnia do połowy lipca, zwykle z jednego nasionka wyrasta kilka roślin
- nadmiar azotu w glebie (np. zbyt intensywne nawożenie gnojówką z pokrzyw) psuje smak i obniża trwałość zbiorów
- niskie temperatury działają niekorzystnie
Odmiany: “Rocket” - podłużny, wyjątkowo bogaty w sok, “Burpees Golden” - żółty korzeń, “Buldor F1” - pomarańczowożółty mniej ziemisty smak, “Avalanche” - biały, “Tonda di Chioggia” - czerwona z białymi pierścieniami
Skorzonera
Siew: wczesna wiosna, marzec-kwiecień
- wymaga żyznego stanowiska, gleby zasobnej w próchnicę
- jest odporna na niskie temperatury i może zimować w gruncie
Odmiany: “Duplex” - dobra na przetwory i mrożonki; "Meres", "Lange Jan"Historie nie tylko pomidorami malowane.
Wskazówki do własnej uprawy:
Pomidory
Siew: nasiona na rozsadę wysiewamy na początku kwietnia, później nawet 2 razy pikujemy. Docelowo do gruntu wysadzamy po 15 maja, w tunelu foliowym / szklarni wcześniej
- Wrażliwe na mróz, dlatego chronimy młode rośliny wysadzone pod osłoną lub w gruncie przed przymrozkami wiosennymi
- Potrzebuje stałego poziomu wilgotności w glebie dlatego wskazane jest ściółkowanie
Odmiany:- typ cherry: "Indigo Pear Drops" - żółte z fioletowym przebarwieniem, 60-100 owoców z jednego krzaka; "Dolcetto" - czerwone, bardzo słodkie, wcześnie dojrzewają; "Nugget" - żółte, słodko-kwaśne owoce; "Tumbling Tom Red" - do uprawy w doniczkach, również wiszących, owoce czerwone o silnie korzennym aromacie; "Limetto" - limonkowy kolor owoców
- typ koktajlowy: "Tiger" - czerwone z ciemnymi paskami, bardzo słodkie, dobrze się przechowują; "Picolino" - wcześnie dojrzewa, owoce bardzo aromatyczne, czerwone;
- typ mięsisty: "Ananas" - żółty, słodko owocowy aromat, do uprawy gruntowej;
- typ standardowy: "Phantasia" wcześnie dojrzewający, bardzo obfity plon; "Sacher" - tzw. pomidor czekoladowy, o brązowo-czerwonej skórce; "Harzfeuer" - wczesny, czerwony, łatwo kroi się w plasterki; "Złota królowa" - bardzo stara odmiana, złocisty kolor owoców, nadaje się do uprawy poza szklarnią
- typ rzymski: "Roma" - podłużne owoce, zwarty miąższ, idealny na przetwory
Papryka
Siew: marzec/kwiecień wysiew na rozsadę, do miejsca docelowego wysadzamy po 15 maja
- Dobrze rośnie dopiero przy temperaturze ponad 14oC.
- Przy temperaturze powietrza przekraczającej 30 papryka zrzuca pąki, kwiaty i młode owoce.
- Ważne jest ściółkowanie ponieważ system korzeniowy jest niewielki i nie sięga do głębszych zasobów wody.
- Wyłamuje się pierwszy zawiązek tzw. królewski kwiat.
Odmiany: "Bendigo" - czerwona, bardzo wczesna, "Topgirl" - kształt pomidorowy, lekko pikantna, "Yellow California Wonder" - duże, żółte owoce, dobra do faszerowania; "Delirio" - wczesna, pomarańczowe owoce; "Habanero orange" - ostre owoce chili, kolor żółto pomarańczowy.
Bakłażan
Siew: rozsadę wysiewamy na początku kwietnia, kiedy rośliny będą miały 4 liście wysadzamy na miejsce docelowe po 15 maja.
- Stanowisko bardzo żyzne, słoneczne, osłonięte od wiatrów
- Lepiej rośnie w szklarni lub tunelu foliowym
- chętnie zasiedlany przez mszyce
Ziemniaki
Siew: wrażliwe na mróz, bulwy zakopujemy w pierwszym tygodniu maja na głębokość 2-grubości ziemniaka, zbiór wczesnych odmian już na początku lipca
- dobrze rosną na piaszczystej glebie
- w czerwcu trzeb ręcznie usuwać jajka stonki ziemniaczanej ze spodniej części liści a później ewentualne larwy (uwaga aby nie pomylić z poczwarkami biedronek)
- dobrze jest opryskać rośliny przynajmniej 3 razy efektywnymi mikroorganizmami aby ochronić je przed zarazą ziemniaczaną
O sałatach i innych warzywach liściowych mało znanych.
Wskazówki do własnej uprawy:
Sałata główkowa
Siew: w zależności od odmiany (długość dnia)
- ważny jest dobór odmiany do pory roku
- uważać należy ze ściółkowaniem gdyż zbyt duża wilgotność sprzyja gniciu dolnych liści
- zbyt intensywne nawożenie uwrażliwia na choroby i szkodniki
- zbieramy z samego rana
Odmiany: "Estelle" - odporna na zieloną mszycę i mączniaka rzekomego, wysiew luty-lipiec"Dynamite" - zwiększona odporność na mszyce i choroby, nie wybija w pędy kwiatostanowe więc można uprawiać od maja do lipca / sierpnia"Lollo Bionda" - karbowane liście, można siać od wiosny do jesieni
Sałata rzymska
Siew: kwiecień - lipiec
- jest łatwiejsza w uprawie od sałaty główkowej
Odmiany: "Attico" - sercowate główki, "Baby Leaf" - do zrywania młodych listków
Rukola - rokieta siewna
Siew: od marca do maja i od września do października (krótki dzień)
- Kiełkuje przy niskich temperaturach
- Po 3-6 tygodniach gotowa do ścinania
- Im dłuższe dni tym szybciej przerasta
Odmiany: "Speedy" - bardzo szybki wzrost; "Wilde Rauce" - bardzo bujnie rosnąca
Szpinak zwyczajny
Siew: bardzo wczesną wiosną, lub późną jesienią na zbiór wiosenny
- można go wykorzystać jako żywą ściółkę w uprawie innych roślin
Odmiany: Emilia F1, Monza F1, Toscane F1, Lazio F1, Sardinia F1; "Olbrzym zimowy" - jesienią wysiewany na zbiór wiosenny
Burak liściowy
Siew: kwiecień i pierwsza połowa lipca
- odporny na zimno
- nadaje się do upraw w donicach
Odmiany: 'Bright Lights' - kolorowe liście; 'Lucullus' - biało zielone liście, szybkorosnący
Seler naciowy
Siew: rozsada na parapecie / szklarni pod koniec marca
- nasiona wymagają światła do skiełkowania dlatego siejemy bardzo płytko
- zbiór od lipca do października
Odmiany: "Tango" - delikatny w smaki
Cebula siedmiolatka (szczypiorek)
Siew: do gruntu marzec-kwiecień i lipiec-sierpień
- Jest to roślina wieloletnia, na jednym miejscu rośnie nawet 7 lat
- Odporna na warunki zimowe
- Zbiór szczypioru rozpoczynamy następnej wiosny od wysiania
- Można kupić gotową rozsadę - wtedy zbiór już w tym samym roku
Odmiany: "Freddy" - grube pikantne liście; "Kroll" - długie, ciemnozielone liście
Pietruszka naciowa
Siew: od marca do maja (ważna stała wilgotność podłoża)
- przy łagodnej zimie liście można zbierać przez cały rok
- na drugi rok zakwita
- lubi stanowisko słoneczne - lekko ocienione
Odmiany: "Fest" - duże gładkie listki, "Mooskrause" - liście pierzaste, "Moss Curled" - bardzo mrozoodporna
Roszponka
Siew: od końca lipca do początku października lub bardzo wczesną wiosną
- łatwa w uprawie nie ma większych wymagań
- gdy dzień jest długi szybko zakwita i nie nadaje się do jedzenia, ale niektóre odmiany nadają się do uprawy całorocznej
- jest całkowicie mrozoodporna
Odmiany: "Favor" ; "Verte de Cambrai" - bardzo szybki wzrost, ciemnozielony kolor; 'Vit' - do całorocznej uprawy
Bazylia
Siew: przygotowanie rozsady w maju, nie należy się spieszyć ponieważ jest wybitnie ciepłolubną rośliną
- nasiona wymagają światła do skiełkowania dlatego siejemy bardzo płytko, aby nie wypłukać nasion można doniczki do rozsady zraszać wodą zamiast podlewać konewką
- uszczykujemy wierzchołki do spożycia, dzięki temu lepiej się rozkrzewi
Odmiany: "Gecom" - tradycyjny smak; "Italiano Classico" - duże owalne liście,; Dostępne są również odmiany o cynamonowym lub cytrynowym aromacie i bordowych liściach
